niedziela, 30 marca 2014

Obligacje korporacyjne - 90 ml zł ciekawych alternatyw w czasach niskiej inflacji ...

... z oprocentowaniem sięgającym nawet 15%! 


Szanowni,

Dziś chciałem wam przedstawić koncepcję obligacji korporacyjnych jako jednej z możliwości na rynku - możliwości alternatywnych do akcji.

Powodem poszukiwania takich możliwości jest wpis którego dokonałem na początku obecnego roku: Hossa - Nareszcie nadchodzi koniec!
Zgodnie z powyższym wpisem twierdzę i ostrzegam zarazem, aby uważać na inwestycje w akcje i na zawierzanie im większych części naszego kapitału. Czas szybkich i gwałtownych zmian, moim zdaniem nadchodzi milowymi krokami i należy ze wszech miar mieć się na baczności i już dziś- właśnie dziś poszukiwać alternatyw. 

Wyobraźmy sobie sytuację w której inflacja urosła do 2% i jej dynamika wskazuje na przyrost min 1-2% w skali roku. 
Wyobraźmy sobie sytuację przejściową i niepewności gdy po okresie wzrostów dywidendowych, wyceny spółek i giełda jako całość zaczyna wytracać pęd. 
Wyobraźmy sobie wreszcie sytuację w której większość zagranicznego kapitału jaki jest zainwestowany w Polsce, jest wycofywana poprzez traktowanie nas jako jednego z krajów Europy wschodniej- targanej turbulencjami geopolitycznymi. 

Nawet jeśli żadne z powyższych nie będzie miało miejsca - wyobraźmy sobie sytuację w której stoimy przed swoistą wagą wyborów inwestycyjnych, gdzie na jednej szali otrzymujemy gwarantowany majątkiem spółki zysk, na drugiej zaś szansę na zysk. 
Na pierwszej z szal lezą właśnie obligacje korporacyjne - na drugiej akcje w trendzie który staje się niepewny i chybotliwy zarówno w kierunku jak i w mocy... na trzeciej- wirtualnej szalce leżą wszelkiego rodzaju zakłady na akcje zwane opcjami i kontrakty terminowe. 

Z definicji: Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. 

Co ważne, za zobowiązania wynikające z obligacji, emitent odpowiada całym swoim majątkiem. 

Sam rynek obligacji korporacyjnych w Polsce rozwija się dynamicznie. 
W roku 2011 mieliśmy zaledwie 184 serie obligacji i tylko 88 emitentów. 
Na zakończenie roku 2013 wystąpiły już 467 serie oraz 182 emitentów. 
Wzrost jest znaczący. 

Do obligacji korporacyjnych powinniśmy podchodzić jako dobrzego wechikułu inwestycyjnego i .. ochrony kapitału. 
Ochrona kapitału i jednoczesne zamrożenie naszego kapitału jest wyrazone w terminie ostatniej spłaty obligacji. 
Naturalnie, przez cały okres spłaty- firma płaci nam odsetki wiec im dłużej trzymamy te papiery wartościowe w portfelu tym korzystaniej dla nas.
Niemniej - nie warto z tym terminem przesadzać z uwagi na różne możliwe losy naszego dłużnika. 
O ile jesteśmy w stanie mniej-więcejprzewidzieć w mikrosferze kierunki rozwoju na 2-3-5 lat w przód, o tyle przykładowo 20 lat, czy 30 lat to czysta abstrakcja. 

Ile można zarobić ?

Zgodnie z raportem na stronach Catalyst możliwe zarobki to od około 2-2,5% do nawet ponad 15%
Naturalnie, wszystko jest zależne od samej indywidualnej oferty firmy i tego jak mocno potrzebuje finansowania. 
Czy to wiele ?
Obecnie lokaty zapewniają nam około 3,5% od którego realnie musimy obliczyć jeszcze 19% zysku. 
Obligacje wydają się lepiej zabezpieczone, i posiadający większy potencjał zysku. 

Czy warto? 

Sam zadaję sobie osobiście i odpowiedz, jak mam wrażenie leży w głębi nas.
Jeśli przestraszyliśmy się zmianami na Ukrainie, a ponadto nie mamy zbyt wiele czasu, lub poprostu nie potrafimy działać na giełdzie bezpośrednio - a lokaty to o wiele za mało, obligacje korporacyjne mogą być wręcz idealną propozycją. 

Do rozważanie przez szanownych 

Z poważaniem 

Michał Sankowski 







Strategia - jak zarobić ponad 30% - jeden ze sposobów

Szanowni,

Mam przyjemność zaprezentować wam jedną z nowych strategii jakie wyznaczyłem dzięki serwisowi radar giełdowy.

Serwis ten już opisywałem w poprzednim wpisie i nadal uważam że jest warty odwiedzenia i przetestowania.
Co bardzo ciekaw i warte zauważenie- serwis pozwala ponownie odzyskać zainteresowanie spółkami nie tylko z głównego parkietu GPW ale również z New Connect.
Co ciekawe - te drugie mogą być o wiele bardziej zyskowne .. ale o tym za moment.

Na początku przedstawiam wykres- do waszego wglądu.
w lewym górnym roku widnieją kryteria jakie przyjąłem w analizie.
Zaznaczenie boxa Rank- przy danym wskaźniku oznacza że biorę pod uwagę jedynie od 75% do 100% firm z najlepszymi wynikami marży na sprzedaży.

Zachęcam do powiększenia wykresów przez kliknięcie obrazka:





Powyższa strategia daje średnioroczny zysk- od 2007 roku, na poziomie ponad 32%.
Naturalnie, jak w każdej strategii o jej sile decyduje siła jej spółek i klucz ich doboru.

W przypadku powyższej wybrałem:

  • 25% firm która ma najwyższą marżę ze sprzedaży 
  • 30% firm które mają najwyższą rentowność kapitału w nie zainwestowanego
  • 15% firm o najniższym zadłużeniu całościowym
  • 40% firm z największymi średnimi zyskami na akcję w ciągu 3 lat. 
Świadomie- nie wybierałem firm wypłacających dywidendę gdyż po próbie dodania tego wskaźnika ilość firm dostępnych dla tej strategii drastycznie malała, a sama strategia traciła na efektywności. 

Tyle odnośnie klucza doboru. 
zobaczmy zatem jakie firmy dzięki temu kluczowi zostały wybrane oraz czy faktycznie - mają one szanse wzrastać w najbliższym czasie ? 

Spośród spółek które znajdziemy na powyższych zrzutach ekranowych, jest kilka które nie notowały ujemnych rocznych wyników zyskowności - notowały zaś wzrosty w zyskowności i sprzedaży. 

Oto one: 
  • Ac Autogaz
  • Analizy
  • Teresa-Medica
  • Go TFI
  • PGS Soft
  • Plasma
  • Macrologic
Miła niespodzianka to fakt że oprócz firmy Plasma system- wszystkie pozostałe spółki wypłacały dywidendę, również w 2013 roku i niektóre z nich kilkukrotnie.
Patrząc na obecne wyniki jest wysoko prawdopodobne że w tym roku będzie podobnie. 

Cieszy fakt, iż niektóre z tych spółek są na rynki NC, czyli rynku młodych spółek- a już wypłacających dywidendę.

Drugie pytanie jakie zadam odnosi się do kluczowego elementu- kiedy z tych firm powinienem wychodzić? 
Wbrew pozorom, odpowiedź na nie jest prosta- po ogłoszeniu wyników finansowych w kolejnych kwartałach i pod warunkiem że te wyniki sprawie iż dana firma nie będzie dłużej figurowała na liście moich strategii. 
To wszystko. 
Wystarczy więc: 
  1. przyjąć strategię
  2. kupować firmy wedle wyznaczonego przez nią kierunki i analizę techniczną dla możliwie najlepszego momentu zakupu.
  3. sprzedawać firmy w momencie gdy fundamenty kwartalne się zmieniają i forma wypada z short listy - kwalifikującej się w do strategii. 
Podsumowując, strategia ta jest ciekawa i w mojej ocenie ma jeszcze potencjał wzrostu. 
Oprócz dwóch spółek tj: PGS soft oraz Go Tfi, spółki są daleko od swoich rocznych maksimów- jednocześnie bijąc rekordy na zyskownościach i przychodach ze sprzedaży rok do roku. 

Innymi słowy, powyżej mamy wykaz spółek nisko zadłużonych, mających świetne wyniki finansowe i przychody sprzedaży, w większości dodatkowo wypłacających dywidendę. 

Polecam powyższą strategię i spółki waszej uwadze.

Z poważaniem dla Szanownych 

Michał Sankowski 

piątek, 28 marca 2014

Radar Giełdowy i efektywne strategie inwestycyjne

Szanowni,

Dziś nie lada okazja i Ciekawostka.
W sieci znalazłem serwis o nazwie Giełdowy radar (link)

Serwis ten umożliwia zeskanowanie rynku pod kątem fundamentalnym - na kilkadziesiąt różnych sposobów i w odniesieniu zarówno do spółek z GPW jak i z Newconnect.
... to jednak nie wszystko.

Otóż serwis ten udostępnia również wybrane strategie guru inwestycyjnych- nałożone na rynek w perspektywie bodaj 7 lat, oraz z lista spółek które pod daną strategię pasują.
Mamy więc gotową recepturę na sukces z wyliczeniami gdzie dokładnie powinniśmy zainwestować.

... to jednak nadal nie wszystko!
Serwis daje możliwość utworzenia własnej strategii i przetestowania jej - na wszystkich spółkach.

Wszystko powyższe może dla was wyglądać jak nachalna, brutalna reklama.
Cóż- macie do tego prawo.
Prawda jest jednak taka że ten serwis daje mi narzędzie jakiego poszukiwałem od dłuższego czasu i zamierzam się nim teraz nieco rozkoszować.

Przejdźmy jednak do konkretów.
W ramach serwisu można założyć darmowy dostęp demo z dostępem do wszystkich spółek, strategii i narzędzi i protestować jak wszytko działa.

Zachęcam do zerknięcia na kilka poniższych screanów- pokazują jak działają strategie w czasie.

Strategia Josepha Piotrowskiego 






Strategia Kirkpatricka





Rule of Thumb


Posługując się daną strategią- wystarczy że wybierzemy spółki w jej ramach, sprawdzimy czy występuje technicznie- dobry moment do zakupy i .. zainwestujemy.

Naturalnie- w co i kiedy należy do każdego z nas indywidualnie.

Z poważaniem

Michał Sankowski

Podtwórca, gra na spadki, zyski i samodoskonalenie - wybitnie ciekawy wywiad!

Szanowni, 

Dziś mam przyjemność zaprezentować wam krótką rozmowę z Panem Dominikiem, autorem bloga http://podtworca.blogspot.com/

Zgodnie z tradycją wyrażania opinii na tym blogu, zadałem Panu Dominikowi 10 pytań dotyczących najważniejszych spraw dla inwestora obecnie. 

Kim jest inwestor – wedle Pana własnej, bazującej na doświadczeniu definicji ?

Ktoś kto angażuje swój kapitał w przedsięwzięcie biznesowe wykonywane przez kogoś innego lub samego siebie. 
Typ rzadko spotykany na GPW, gdzie większość uczestników to fundusze, traderzy z zagranicznych banków i detaliczni gracze spekulujący na fluktuacjach cen. 
Inwestor giełdowy to z reguły większościowy udziałowiec, który np. zbudował i wprowadził spółkę na giełdę lub przejął i zrestrukturyzował przedsiębiorstwo. Ktoś kto nawet obejmuje akcje w ofercie pierwotnej i trzyma je przez lata dla dywidend, ale nie ma wpływu na kierowanie spółką, jest wg mnie graczem długoterminowym.

W takim razie inwestorom indywidualnym nie jest łatwo - w morzu wielkich rynkowych rekinów. Czy inwestorem trzeba się urodzić, czy można się tego nauczyć  ?

Inwestowania/grania na giełdzie można się nauczyć. 
Trzeba poświęcić ok. 10 tys. godzin, żeby zostać mistrzem. Ponieważ do inwestowania potrzeba już biegłości w biznesie lub dużego kapitału, nauka gry na giełdzie jest prostsza. 
Przy tej okazji zaznaczam, że mój staż giełdowy jest krótszy, szacuję że przepracowałem ok. 5-6 tys. godzin i sporo pracy jeszcze przede mną.

Czy z Pana doświadczeń wynika że istnieje jakiś szczególny wiek, najlepszy lub najgorszy do rozpoczęcia inwestowania ?

Im wcześniej, tym lepiej. Jeśli poświęcamy inwestowaniu 8 godzin dziennie w dni robocze przy 100% zaangażowaniu, potrzebujemy 5 lat, żeby osiągnąć biegłość (ok. 250 dni * 8h = 2000h). Mało kto ma jednak możliwość poświęcić 100% czasu pracy/szkoły nauce inwestowania/grania, dlatego np. zakładając że dziennie znajdzie 2 godziny w dni robocze + 10 godzin w weekend, otrzymujemy 20 godzin tygodniowo. To daje łącznie ok. 1000 godzin w roku, czyli 10 lat do osiągnięcia mistrzostwa. Aby przetrwać długie okresy zmagań ze sobą, z rynkiem, straty, zawiedzione nadzieje, potrzeba pasji, ciekawości i wiary, że się uda.

Nie zawsze możemy powiedzieć że nasze wybory przynoszą zyski
Wielu z nas odstrasza inwestowanie z powodu niesionego ze sobą ryzyka straty. To właśnie z tego powodu wiele osób powierza swoje oszczędności w zarządzanie - „bo to nie ja straciłem – winny jest tan oto makler/doradca itp”. Jaki ma Pan sposób na radzenie sobie ze stresem – potencjalnej straty ?

Pytanie niesie kilka założeń – myślę, że ludzie kierują się również innymi kryteriami powierzając innym swoje oszczędności.
Poza przypadkami krótkoterminowej gry na kontraktach raczej nie odczuwam stresu. 
Pozycje nielewarowane są tak dobrane, żeby nie zaszkodziły portfelowi w razie realizacji straty, więc z negatywnych emocji częściej czuję złość czy zawód, a nie stres. 
Natomiast sposób na stres przy kontraktach to ucinanie jak najszybciej strat – lepiej być bez pozycji, niż martwić się o coś, na co nie mam wpływu. 
Oczywiście nie przyszło to od razu – musiałem zaliczyć wiele dołków i emocjonalnych huśtawek, żeby odnaleźć reguły, dzięki którym nie tracę gruntu pod nogami.

Inwestowanie czasem bywa też zyskowne :)  Czy ma Pan doświadczenia z wszechogarniającym poczuciem boskości, związanej z jakimś wspaniałym wynikiem inwestycyjnym ? Jak nie popaść w hurraoptymizm i jak nie pogrążyć się w czasie większych sukcesów ?

Tak miałem takie uczucie w początkach gry, np. kiedy wstrzeliłem się w silną korektę w listopadzie 2008 roku lub na początku hossy 2009. 
Ostatni raz to było w 2011 roku, kiedy przewidziałem bessę i grałem kontraktami na spadki. 
Nie zarobiłem w tamtym roku jakoś specjalnie dużo, ale sam fakt, że miałem rację i zarobiłem gdy inni tracili napawał mnie dumą. 
Już w styczniu 2012 rynek dał mi takiego łupnia (grałem dalej na spadki, a do lutego szła mocna kontra w górę), że spokorniałem. 
Teraz cieszy mnie, gdy nie łamię reguł. Przyjęte zasady zarządzania pozycją wykluczają bardzo wysokie zyski w krótkim terminie, dlatego hurraoptymizm mi nie grozi.

Wiele osób poważnie zastanawia sie nad momentem wejścia w inwestycje.
Niektóży na rynku twierdzą że regularne inwestowanie i regularne oszczędzanie mogą być odpowiedzią – czy faktycznie jest to sposób na wielo-procentowe zyski w przyszłości ?

Na pewno jest to sposób, żeby uzbierać pieniądze – a czy przełoży się to na duże procenty, to nie wiem.

Ile trzeba miesięcznie inwestować aby koszty obsługi programu stały się marginalną częścią wartości portfela i aby nie blokowały wzrostu jego wartości.

Nie wiem, korzystam z darmowych narzędzi :)

Dzięki za brutalną szczerość:) 

OK, wiemy już wiec jak nie tracić i zyskiwać. 
Co jednak ze słuchaniem rad, tych od najbliższych, tych od rodziny, tych od mądrych wiele mówiących głów i tych głoszonych w prasie, mediach czy też nawet na blogach.
Początkujący inwestorzy, poszukują wsparcie w książkach i najbliższych im kręgach ludzi. 
Komu warto ufać – na kim polegać przy podejmowaniu takich decyzji ... a może jedynie na sobie?

Nie wiem. Jestem samoukiem, mogę napisać tylko o tym, co mi pomogło. 
Czytałem wszystko co wpadło mi w ręce, głównie blogi i komentarze pod nimi. Intuicyjnie wyczuwałem, kto swoje już przepracował, więc skupiałem się jak opisywał swoje porażki i wyciągnięte lekcje. Ludzie, którzy opisywali jak z łatwością robią miliony na szczęście nie trafiali do mnie, bo ich poziom wydawał się zbyt nieosiągalny. Z czasem okazało się, że większość z nich ściemniała, ale jest kilku graczy, którzy faktycznie potrafią zwielokrotnić swoje portfele – mi brakuje do ich poziomu jeszcze te 5 tys. godzin ;)

Moje przedostatnie pytanie dotyczy strategii inwestycyjnej. Czy w  Pana strategii pojawiają się inne elementy niż giełda czy fundusze inwestycyjne gdy panuje mroźna bessa?
Słyszałem wiele pozytywnych opinii o obligacjach korporacyjnych – co Pan  o nich sądzi.

Nie tykam funduszy i obligacji. Funduszy dlatego, że choć mogą być bardzo skuteczne w hossie (proste sygnały techniczne i skłonność zarządzających do pompowania spółek ze swojego portfela), to nie można odliczać strat od podatku. 
W efekcie inkasujemy 81% zysku, a przyjmujemy 100% straty. 
Obligacje korporacyjne mnie nie interesują – po pierwsze te bezpieczne płacą niewiele więcej niż obligacje państwowe czy lokaty, a po drugie za dużo spółek w Polsce emituje obligacje, bo nikt inny nie chce im już pożyczyć. 
Powierzanie im pieniędzy jest bardziej ryzykowne niż kupowanie akcji na których można zarobić kilkadziesiąt razy więcej i łatwiej je upłynnić.

Ponadto ja bardzo lubię bessę, pod warunkiem że jest trend spadkowy. 
Na GPW mamy kontrakty na indeksy, akcje, opcje, certyfikaty na spadki. 
Całe spektrum instrumentów, na których można zarabiać z trendem spadkowym. Najgorzej radzę sobie w okresie konsolidacji – tu zarobię, tam stracę i czas mija, a portfel buja w miejscu. 
Dlatego też w takich okresach moją główną pozycją jest gotówka.

Na koniec, ostatnie kluczowe pytanie bez którego cały wywiad nie ma większego sensu – Z Pana doświadczenia, prosto z serca i szczerze – czy naprawdę warto inwestować ? Czy ta gra warta jest ryzyka ?

Jak najbardziej warto. 
Choć na giełdzie nie dorobiłem się majątku, to całkowicie przemodelowałem sposób myślenia. Uniknęliśmy wielu pułapek finansowych związanych np. z kredytami, nieruchomościami. Przestałem patrzeć na swój biznes pod kątem wykonywania zleceń, a bardziej skupiłem się na wyszukiwaniu i wykorzystywaniu okazji. 
Liczne zderzenia z rzeczywistością nauczyły mnie akceptacji tego na co nie mam wpływu. Uodporniłem się na porażki, pojąłem, że straty są nieodłącznym elementem życia, zainteresowałem się samorozwojem, bieganiem. 
Poszedłbym tą ścieżką nawet gdybym nie inwestował, ale więcej bym błądził, bo mało co odziera ze złudzeń tak szybko jak gra na rynku. 
Po doświadczeniach z ostatniej hossy (która może wciąż jeszcze trwa, choć gram już tylko krótkoterminowo) mój apetyt i wiara we własne siły urosły.

Dziękuję za Pana udział i odpowiedzi - niesamowite i bardzo wartościowe odpowiedzi!
Wszystkich czytelników zapraszam do częstego odwiedzania bloga Pana Dominika http://podtworca.blogspot.com/


D; Dziękuję również.

Z poważaniem 

Michał Sankowski 

wtorek, 25 marca 2014

2 dobre spółki - z rekomendacji zarządzających Milionem w portfelu ...

... wybrane z ostatniej aktualizacji portfeli. 


Szanowni,

Serwis analizy.pl i Tvn CNBC prowadzą wspólny projekt Milion w portfelu.
Pisałem o nim wielokrotnie na łamach tego bloga.
Obecnie mamy kolejna odsłonę i aktualizację kilku portfeli inwestorów - w marcu.

Z ponad 20 spółek które zarządzający zdecydowali się kupić do swoich portfeli wybrałem dla was 2, które moim zdaniem rokują na tyle dobrze by pomyśleć intensywnie nad inwestycją.

Spółkami o których mowa są:

  • Pelion
  • Pozbud
Wybrałem je patrząc na rozwój sprzedaży i zyskowności w odniesieniu do poprzednich lat. 
Wszystkie notują dodatnią dynamikę w obu kategoriach. 

Pelion, w ostatnich komunikatach zarządził skup akcji własnych (wzrost ceny).
Obecna wycena akcji jest poniżej 6 miesięcznych maksimów, i zaczynamy obserwować odbicie.
Ponadto firma ma wieloletnią historię wypłaty dywidendy - ostatnio nie przerwanie przez 3 lata. 
(Jeśli zachowałaby ostatnia wielkość wypłaty to przy obecnym kursie, dywidenda wyniosłaby około 2-2,5% ).
Dodatkowym dobrym argumentem jest fakt że Pelion to spółka świadcząca usługi apteczne, i obecna na rynku medycznym - tak potrzebnym dla starzejących się społeczeństw. 

Pozbud, jest z kolei firmą która wypłaciła dywidendę tylko raz - za 2012 rok. 
Niemniej, jej obecnie wzrostowe wyniki finansowe zachęcają do kupna. 
W akcjonariacie widnieje ze sporymi udziałami widnieje Pan Prezes, jak i Dwa fundusze - Allianz i ING. 
Firma straciła na kryzysie Ukraińskim - w sensie wyceny akcji i obecnie znajduje się około 13% poniżej swoich lutowych maksimów. 
W jej fundamentach nie widzę zaś podstawy do takich spodków vulgo - jest szansa i potencjał na inwestycje. 

Obie spółki wchodzą do portfela wirtualnego Ginger - portfela agresywnego. 
Trzymajcie kciuki! :) 

Z poważaniem dla Szanownych 

Michał Sankowski 




Makro pigułka .. dobre dane - i co z nich wynika

Szanowni,

GUS ogłosił dziś dobre dane odnośnie bezrobocia.
Najnowszy odczyt dla Lutego 2014 to 13,9% - co ważne, luty zazwyczaj jest miesiącem wzrostów bezrobocia, a spadki - występuję w tym czasie jedynie pod warunkiem dynamicznego rozwoju gospodarki.

Wiele wskazuje na to że Polska znajduje się właśnie w takim czasie obecnie.
Druga daną która cieszy jest sprzedaż detaliczna.
Wzrost w lutym to 7% wobec ,4,% w styczniu.


Dane za Gus i bankier.pl
Co to oznacza dla giełdy i spółek S.A. ?

Zgodnie z prostą logiką, firmy z branż samochodowej, FMCG, medycznej, i obuwniczej powinny najbardziej odczuć pozytywne zmiany i odnotować dobre wyniki sprzedaży za luty - może i za styczeń.
Powinniśmy zobaczyć efekty w postaci wyników kwartalnych tych firm, publikowanych około kwietnia.

Całościowo, sytuacja jaką wspierają powyższe dane mówi również że nadal Polska gospodarka rozwija się zgodnie z cyklem koniunkturalnym - malejące bezrobocie, rosnąca sprzedaż, powinniśmy również doświadczyć rosnącego PKB i utrzymującej się w ryzach celu RPP - inflacji (do 2,5%)

Dodatkowo, jesteśmy w przededniu pierwszych wypłat dywidend, i nabywania do nich praw - a wiele spółek szykuje się do podziału zysku za 2013 rok.
W związku z powyższym, naturalne jest oczekiwanie wzrostu kursu poszczególnych spółek i samego Wigu w całości.

Cała ta sytuacja stwarza dobre warunki do inwestycji giełdowych.
Moim zdaniem, trzeba jednak brać pod uwagę jeszcze jeden czynnik.
Jest nim stosunek inwestorów indywidualnych i zagranicznych w wartości inwestycji na GPW.
Pewnym pokłosiem tej relacji jest ilość rachunków maklerskich która za styczeń trzyma się stabilnie i nie wykazuje nadmiernego ożywienia.

Niemniej, dane NBP za styczeń i luty mówią o zmniejszającej się dynamice inwestycji zagranicznych - i to mnie nie dziwi ze względu na sytuacje na Ukrainie.
Dane te również mówią o nie wzrastającej dynamice inwestycji ze strony inwestorów indywidualnych.

Podsumowując w ogólnym rozrachunku, obecnie na GPW jest widoczny potencjał wzrostowy, niemniej coraz większym cieniem kładzie się na nim widmo braku inwestycji zagranicznych i zmniejszone zainteresowane inwestorów detalicznych.

Z poważaniem

Michał Sankowski


sobota, 22 marca 2014

Sposób na sukces: Inwestycje zagraniczne i dywersyfikacja portfela!

Szanowni, 

Dziś wpis jakich bardzo mało w Polskim internecie - i człowiek, który zna się na rzeczy. 
Dziś dotkniemy tematyki inwestycji zagranicznych, z autorem bloga http://www.jakgracnagieldzie.com.pl/ , IceQ.

Kim jest inwestor zagraniczny –  a kim z całą pewnością być nie powinien - wedle Pana własnej, bazującej na doświadczeniu definicji ?

Inwestorem jest dla mnie osoba, która zarządza wszystkimi swoimi aktywami w sposób całościowy. Np. konstruuje portfel inwestycji z uwzględnieniem ryzyka i horyzontu inwestycyjnego. Na pewno nie nazwałbym inwestorem kogoś kto tylko i wyłącznie inwestuje na giełdzie. Inwestor kojarzy mi się również, ze stylem życia i całościowym podejściem do finansów. Jeżeli na przykład ktoś inwestuje na kontraktach terminowych a potem idzie do salonu i kupuje nowy samochód na kredyt, co jest najgorszą inwestycją jaką można zrobić, to na pewno nie jest inwestorem.

Czy z Pana doświadczeń wynika że istnieją jakieś szczególne predyspozycje czy okoliczności do tego aby zostać inwestorem – może cechy osobowościowe ? Jest jakaś predestynanta?

Szczerze mówiąc nie wierzę w predyspozycje. 
Uważam, że każdy kto ma jakąś podstawową wiedzę może się inwestowania nauczyć. Czytałem, że jeżeli poświęci się jakiemuś zagadnieniu 10 tysięcy godzin to można stać się ekspertem w każdym temacie i na pewno odnosić sukcesy. Czy doprowadzi nas to do bycia najlepszym na świecie? Nie sądzę do tego potrzebny jest jeszcze talent i w przypadku rynków trochę szczęścia.

Czy w takim razie ma Pan talent i szczęście - czy uważa się Pan za inwestora?  
W jakim kierunku Pan zmierza – co powinno być celem rozsądnego inwestora takiego jak Pan?

Tak uważam się za inwestora. 
Mimo, że na swoim blogu staram się pisać głównie o giełdzie to pieniądze, które tam inwestuje stanowią tylko 5% mojego portfela. W chwili obecnej mam ustaloną twardą granicę, że te inwestycje nie przekroczą 10% moich aktywów. 
Tu pewnie się każdy spyta gdzie jest pozostałe 95% pieniędzy. 
50% kapitału jest zainwestowane w nieruchomości a pozostałe w bardziej bezpiecznych aktywach jak fundusze obligacji lokaty itd. Moim celem długoterminowym jest po prostu wolność finansowa i możliwość utrzymywania się z inwestycji.

To interesujące. 
Mając tak zdywersyfikowany portfel możliwe że wzorował się Pan na już istniejących mechanizmach -czy guru inwestycji. 
Czy ma Pan własnych idoli inwestycyjnych – ludzi podziwianych, wzorcowych ? 
 Jeśli tak, kim są i czemu właśnie ich Pan wybrał?

Tu niestety nie będę oryginalny. Nie mam idoli inwestycyjnych. Szanuję wiele osób za to co osiągnęły w przeszłości. Po prostu uważam, że od każdego można się czegoś nauczyć oraz w każdym są rzeczy/cechy, których nie powinniśmy powielać, ponieważ mogą nie pasować do naszego stylu. 
Każdy z nas powinien starać się zbudować własny styl inwestowania. 
Kopiowanie innych nie da nam recepty na sukces, może nas przybliżyć ale na pewno nie uczyni nas wielkimi inwestorami.

Pomówmy nieco o samych inwestycjach.
Czy inwestowanie za granicą jest trudne ? Jak do tego najlepiej podejść od czego zacząć ?

Nie ważne czy inwestujemy za granicą czy w Polsce. Wszędzie jest bardzo podobnie. 
Na pewno bardzo ważne jest żeby bardzo dobrze znać język angielski. 
Ja wybrałem inwestowanie za granicą ponieważ daje to dużo większe możliwości i nie ogranicza nas do bardzo wąskiego polskiego rynku. Na pewno na początku trzeba sobie określić jakie mamy cele a później poszukać rynku, który nam to zaoferuje. 
Chciałbym również obalić mit, że inwestowanie za granicą jest drogie, zaryzykowałbym nawet stwierdzenie, że jest tańsze.

To stwierdzenie robi duże wrażenie. 
Szczególnie jeśli już ktoś inwestuje w Polsce. 
Obawa przed stratami może być duża. 
To właśnie z tego powodu wiele osób powierza swoje oszczędności w zarządzanie - „bo to nie ja straciłem – winny jest tan oto makler/doradca itp”. Jaki ma Pan sposób na radzenie sobie ze stresem – potencjalnej straty ?

Bardzo dobre pytanie. Na stres na pewno pomaga nie patrzenie na rynek. Należy otworzyć pozycję ustawić zlecenie obronne lub nie i czekać.
Ciągłe patrzenie na notowania powoduje, że w głowie zaczynają się dziać różne rzeczy. Ja staram się nie patrzeć na notowania oraz myśleć o pozycjach w kategoriach procentu zysku/straty a nigdy w konkretnej kwocie. Myślenie o kwotach bardzo przeszkadza jeżeli używamy dźwigni lub zaczynamy operować większymi kwotami.

Hym, a w jaki sposób podchodzi Pan do zysków?
Inwestowanie czasem bywa też zyskowne :)  
Czy ma Pan doświadczenia z wszechogarniającym poczuciem boskości, związanej z jakimś wspaniałym wynikiem inwestycyjnym ? Jak nie popaść w hurraoptymizm i jak nie pogrążyć się w czasie większych sukcesów ?

Czegoś takiego nigdy nie doświadczyłem J 
Każda moja pozycja po otwarciu zawsze zamienia się w niezrealizowaną stratę i później zamienia się w zyskowną pozycję lub jest zamykana ze stratą. Żeby nie popaść w hurra optymizm najlepiej byłoby wyzerować swój rachunek na początku swojej przygody z inwestowaniem. 
To zawsze daje zimny prysznic i uczy nas, że nie jesteśmy bogiem.

W trakcie inwestowania - szczególnie za granicą istnieje pokusa zasięgnięcia porady.
Słuchanie rad, tych od najbliższych, tych od rodziny, tych od mądrych wiele mówiących głów i tych głoszonych w prasie, mediach czy też nawet na blogach. 
Początkujący inwestorzy, poszukują wsparcie w książkach i najbliższych im kręgach ludzi. Komu warto ufać – na kim polegać przy podejmowaniu takich decyzji ... a może jedynie na sobie?

Należy tylko i wyłącznie ufać sobie i tylko sobie. Warto słuchać również zdania innych sprawdzonych inwestorów. Na pewno nie zalecam słuchania telewizji, słuchania playboyów, którzy szpanują pieniędzmi zarobionym na szczycie hossy i takich, którzy podobno nigdy nie stracili. Odradzam również słuchania się osób, które gdzieś coś słyszały a tak naprawdę nie mają żadnego pojęcia o inwestowaniu. Takie osoby tylko sieją strach w naszej głowie.

Pan prowadząc bloga głównie skupia się na giełdach – i inwestycjach zagranicznych.
Ale giełda porusza się w cyklach .Czy w związku z tym w Pana strategii pojawiają sie inne elementy niż giełda gdy panuje mroźna bessa?

Przede wszystkim ja gram w dwie strony. Mam zawsze pozycje krótkie i długie. W przypadku bessy będę miał po prostu więcej krótkich pozycji. Nie ograniczam się również do jednej giełdy lub rodzaju walorów. Zawsze gdzieś panuje hossa i bessa. Należy po prostu znaleźć takie rynki. W zeszłym roku inwestowałem w waluty, ropę, złoto, miedź oraz na giełdach w UK, USA, Japonii, Chinach, Niemczech.

Inwestowanie na innych niż Polska giełda – jak dobiera Pan spółki , na co zwraca Pan uwagę i jak Pan je analizuje

Każdą spółkę analizuję fundamentalnie i technicznie. Moja analiza fundamentalna jest bardzo prosta oparta na kilku wzorach zaczerpniętych od Warrena Buffeta. W analizie technicznej korzystam tylko z odchylenia standardowego, RSI oraz volumenu. Później do konkretnego otwierania i zamykania pozycji wykorzystuję bardzo proste kalkulacje matematyczne z pomocą ręcznego kalkulatora. Zawsze mam również przy sobie kalendarz gdzie codziennie robię sobie zapiski, notując wszystkie informacje, które mogą mi się w jakiś sposób przydać w przyszłości

Czy mógłby Pan/ chciałby Pan pochwalić się jakimś znamiennym sukcesem inwestycyjnym ?

Moim największym sukcesem jest to, że nie tracę pieniędzy. 
Na znamienity sukces inwestycyjny jeszcze przyjdzie czas. Udało się co prawda wytypować spółki, które podwaja swoją wartość w 2 lata ale nie zdarzyło się żebym to wszystko przeniósł na konkretny wynik inwestycyjny 
Korzystam również z pomysłów mojego zespołu researcherów: żony oraz 2 kolegów. Mają oni więcej dobrych pomysłów niż jestem w stanie zanalizować i przełożyć je na konkretną inwestycję.

Na koniec, ostatnie kluczowe pytanie bez którego cały wywiad nie ma większego sensu – Z Pana doświadczenia, prosto z serca i szczerze – czy naprawdę warto inwestować ? Czy ta gra warta jest ryzyka ?

Oczywiście, że warto inwestować to wspaniała przygoda, która dostarcza wiele emocji oraz kompletnie zmienia sposób patrzenia na świat.

Dziękuję za Pana udział i odpowiedzi a wszystkich czytelników zapraszam do częstego odwiedzania bloga  http://www.jakgracnagieldzie.com.pl/

Z poważaniem dla Szanownych 

Michał Sankowski 


Biznesowym okiem - w inwestycje: Rozmowa z Katarzyną Pszonicką

Szanowni, 

Mam przyjemność zaprezentować wam kolejny wywiad z osobą wartą uwagi, o przemyśleniach wartych przeczytania. 
Tą osobą jest autorka bloga www.catherinetheowner.pl, Pani Katarzyna Pszonicka. 
Poniższy wpis będzie inny niż wszystkie, będzie unikalny, oryginalny, rozpoznawalny i .. będzie o inwestowaniu jako o biznesie - i inwestowania w biznesy. 
Czym że innym jest np: inwestowania na GPW? 

Przejdźmy zatem do rzeczy.
Pani Kasiu, Właściciel biznesu – wedle Pani własnej, bazującej na doświadczeniu definicji, jaki powinien być aby odnosić sukcesy ?

Gdybyś nie podkreślił, że ma być to opinia wynikająca z doświadczenia to pewnie odpowiedziałabym standardowo: otwarty, odważny, lubiący to co robi. Oczywiście nie jest nieprawdą, że te cechy pomagają, ale moim zdaniem są jeszcze dwie ważniejsze: bycie sobą i determinacja. 
Bycie sobą rozumiane jako realizowanie swoich pomysłów w sposób odpowiadający naszemu stylowi pracy – bez zbędnych stresów i udawania jacy z nas doskonali przedsiębiorcy, bo przeczytaliśmy wszystkie książki na ten temat i wiemy jak zachowywać się modelowo. 
Na świecie jest tylu potencjalnych klientów, że szansa na to, że ktoś doceni nas i nasz pomysł takim jaki jest jest bardzo duża. 
Determinacja natomiast pozwala wytrwać w postanowieniu i zrealizować cel! 

Ok, determinacja, cel, bycie sobą - ale co jeśli mamy mgliste poczucie jak zacząć ? Jeśli poszukujemy rady i wsparcia?
 Właściciele firm obecnie rzadko prowadzą je sami – otaczają się doradcami z rekrutacji rodzinnej lub zewnętrznej – którzy z Pani doświadczenia doradzają lepiej? Którzy są skuteczniejsi?

Najlepsi są Ci skuteczni :) Wiem jak trudno obiektywnie ocenić kogoś z rodziny albo znajomego, ale nie ma wyjścia. 
Nie ma sensu zatrudniać pracownika albo zewnętrznego doradcy, gdy równie dobrze może zrobić to ktoś nam już znany, do kogo mamy zaufanie. 
Przy takich decyzjach staram się zachować równowagę za i przeciw, uwzględniając ryzyka związane z obiema opcjami.

 Czy w takim razie, wyboru właściwych partnerów – doradców, można się nauczyć? 
Czy też trzeba mieć do tego jakąś szczególną zdolność?

Wierzę, że tak chociaż nie wiem tego na 100%! Na pewno można nauczyć się omijać pewne typy osób, które mogą na nasz projekt wpłynąć negatywnie. Tak się składa, że większość z nich jest do siebie podobna – nie dotrzymują terminów, oddają niedokończone prace, mówią nieprawdę i tym podobne – wystarczy ich wcześniej trochę poznać i krytycznie poobserwować.

OK, wróćmy do naszego biznesu -  Czy z Pani doświadczeń wynika że istnieje jakiś szczególny wiek, najlepszy lub najgorszy do rozpoczęcia własnego biznesu  i czy widać różnice pomiędzy kobietami i Mężczyznami w tej kwestii?

Gdybym miała przeanalizować to pytanie pod kątem mojego 27-letniego życia to powiedziałabym, że najlepszy czas dla mnie był na 2-3 roku studiów, czyli jakieś 5 lat temu. 
Nie ma się wtedy żadnych poważnych zobowiązań, czasu wbrew pozorom jest dość sporo i istnieją specjalne możliwości np. konkursy, dofinansowania itp. 
Z drugiej jednak strony przedsiębiorczość to styl życia i tak przedstawiam ten temat u siebie na blogu. Nieważne w jakiej jest się sytuacji życiowej, nieważne w jakim wieku i jakiej płci – zawsze drzwi do własnej firmy są otwarte, trzeba tylko chcieć nacisnąć klamkę (i wiedzieć czy popchnąć, czy ciągnąć :))

 Chciałbym połączyć temat który rozwijaliśmy, temat biznesu z inwestowaniem.
Na początek, myśląc o biznesie, planując go i potem tworząc go, inwestujemy.
Czy Pani, patrząc na biznesy o których Pani pisze, analizując je – patrzy na nie również pod kątem zwrotu z inwestycji? Zwrotu kapitału w czasie?

Staram się :) Mój partner, który zawodowo zajmuje się inwestycjami ciągle zwraca mi na to uwagę, podczas gdy ja mu tłumaczę, że własna firma (która na dodatek działa i odnosi sukces) daje dużo więcej niż ileś procent rocznie. Daje wolność, nadzieję na duże zyski, pokazuje jaką mamy moc sprawczą. To również inwestycja w siebie. 
Tego nie da się przeliczyć na pieniądze, ani też za nic kupić. Duże, stabilne firmy mogą sobie pozwolić na kalkulowanie przyszłości i oczekiwanie zwrotu z inwestycji - mają doświadczenie i wiedzą na czym mogą oprzeć swoje kalkulacje. 
Młode, dopiero rosnące i poznające rynek niekoniecznie. 
Nie ulega jednak wątpliwości, że trzeba mieć tę kwestię cały czas „z tyłu głowy” - podejmowanie decyzji biznesowych bez przeliczania czy i jak inwestycja się zwróci na dłuższą metę nie ma racji bytu.

W wielu Pani wpisach przebija tematyka małych lub mikro firm i statupów. 
Na blogu 30-lat-później koncentrujemy się wprawdzie na największych firmach które są notowane na GPW – ale nie jest powiedziane że zyskowna inwestycja może mieć miejsce również w przypadku mniejszych podmiotów. Jakie wiec są sposoby aby nabyć udziały w firmie małej , lub wręcz stać się np: partnerem kapitałowym w mikro firmie?

Bardzo ciekawe pytanie! 
Na tym etapie sprawa wygląda zupełnie inaczej niż w świecie „wielkiego biznesu”.

·         Przede wszystkim zaczęłabym od osobistego kontaktu i rozmowy z właścicielem pamiętając, że prawdopodobnie ma on do swojej firmy podejście osobiste i uczuciowe (jakkolwiek dziwnie to nie brzmi – w końcu to jego pomysł, zrealizowany za jego środki, jego rękoma i okupiony zapewne wieloma jego wyrzeczeniami).

·         Jeśli wyrazi on wstępną chęć wejścia z nami we współpracę okaże się, że możemy mieć do czynienia z całym wachlarzem form prawnych prowadzenia działalności, z których każda daje inną możliwość inwestycji i wiąże się z innym ryzykiem. [Więcej tu: http://www.catherinetheowner.pl/2014/01/formy-prowadzenia-dzialalnosci/]
·         „Najprościej” byłoby namówić właściciela do przekształcenia działalności w spółkę z o.o. (o ile jeszcze firma nie jest prowadzona w tej formie) i po prostu do niej wejść jako wspólnik.

Należy jednak pamiętać o kilku ważnych rzeczach:

·         Mówimy o operacji bardzo ryzykownej, gdyż nigdy nie mamy pewności czy wspólnik będzie podejmował decyzje zgodnie z naszą wizją. Dlatego inwestorzy chcą zazwyczaj mieć 51% udziałów i ostateczne słowo przy decyzjach – nie znam jednak nikogo kto poszedłby na ten układ, za to znam kilkoro przedsiębiorców, który woleli rozwijać się w żółwim tempie albo w ogóle się zamknąć i zająć czymś innym niż zrezygnować z ostatecznego głosu w firmie, która jakby nie patrzeć, jest ich dziełem. 
Nie dotyczy to oczywiście firm na etapie zalążkowym, czyli samego pomysłu. Kupując kota w worku można wynegocjować dużo więcej.
·         Wspólnicy muszą darzyć się ogromnym zaufaniem – nie kupisz sobie udziałów ot tak z ulicy.

 Na blogu dość często pisze o regularnym oszczędzaniu, czy dywersyfikacji itp – biznesy mam wrażenie kierują się odmienną logiką. 
Tu inwestycja albo się uda i dostaniemy zwrot kapitału albo plajta – nie ma stanów pośrednich, nie ma biznesu robionego „po troszku” i łyżeczką a nie chochlą. 
Tu chyba raczej idzie się na całość – bo inaczej nic z tego .. i tak czasem nic z tego :) Czyż nie ?

To takie stereotypowe podejście - „od dziś rzucam pracę, od jutra robię biznes”. 
Tak, owszem, może i wyglądają start-up'y, ale na nich świat się nie kończy. 
Są one wręcz „celebrities” przedsiębiorczości – większość jest nieciekawa i nic nie umie, ale te fajne szybko robią karierę i są bardzo medialne. 
Twój biznes będzie wyglądał tak jak będziesz chciał. 
Możesz realizować pomysł krok po kroku, przez długi czas nie ubierając go nawet w ramy działalności gospodarczej (np. przyjmując zlecenia raz na jakiś czas możesz to robić jako freelancer na umowę o dzieło i zatrudniając ewentualnie podwykonawców), a możesz od razu postawić fabrykę jeśli tylko Cię na to stać. Różnica jest w ilości pieniędzy, które chcesz zainwestować, w ilości czasu, który możesz na projekt poświęcić, w ilości ryzyka, które możesz ponieść itp. 
Na moim blogu propaguję zdrowe podejście do sprawy: jeśli chcę mieć własny biznes robię i inwestuję tyle ile mam/mogę, byle robić cokolwiek, a nie czekać na dotacje/gwiazdkę z nieba/dobry moment etc.

Czyli można zacząć - a raczej należy nawet zacząć, nie czkając na dodatkowe gwiazdki z nieba. 
Wartością jest działanie- nie planowanie. 
W porządku, a jeśli przyjmiemy że widzimy postać Rozsądnego inwestora z kapitałem – w jaki sposób powinien patrzeć na biznes zanim wyłoży gotówkę? Na co powinien zwrócić uwagę? Co jest kluczowe a co tylko mirażem i zasłoną dymna faktycznego stanu?

Biznes to ludzie, ludzie i jeszcze raz ludzie. Liczy się ich doświadczenie, umiejętność radzenia sobie z problemami, energia, zaangażowanie, motywacja i wiele innych. Kwestie organizacyjne i finansowe możesz sobie obejrzeć i policzyć samemu – na ludzi wpływu nie masz.

 Opowiada Pani o biznesie z pasją bogną trubadura, zastanawiam się - Inwestorzy Giełdowi mają Warrena Buffeta, programiści mają Bila Gatesa,  designerzy mają Steva Jobsa, a kto jest Pani Idolem – i naturalnie -czemu?

Idolem jest dla mnie każdy jeden człowiek, który osiągnął sukces i w każdej historii znajduję coś dla siebie, coś co mi imponuje, podnosi na duchu, motywuje. Dlatego uwielbiam czytać biografie.

Inwestowanie, prowadzenie biznesu  – i straty. 
Wielu z nas odstrasza inwestowanie z powodu niesionego ze sobą ryzyka straty. Dokładnie te same emocje wzbraniają nas przed założeniem biznesu.  To właśnie z tego powodu wiele osób powierza swoje oszczędności w zarządzanie - „bo to nie ja straciłem, to nie ja utworzyłem firmę bez przyszłości – winny jest tan oto makler/doradca itp”. Jaki jest Pani sposób na radzenie sobie ze stresem – potencjalnej straty ?

W przedsiębiorczości stratę nazywam szerzej - porażką, bo często inwestujemy więcej niż pieniądze (chociażby bezcenny czas). 
W moim przypadku zadziałało po prostu poniesienie kilku i doświadczenie, że nic się nie stało, życie toczy się dalej, nic się nie skończyło. 
Za granicą porażki są kolejne szanse i kolejne sukcesy, przez które niepowodzenia idą w niepamięć (oczywiście po wyciągnięciu z nich odpowiednich wniosków!).
Nie ma sukcesów bez porażek i trzeba się z tym pogodzić. A pieniądze? Raz są, raz ich nie ma – nie ma co się przyzwyczajać :)

Biznesy i Inwestowanie czasem bywa też zyskowne :)  Czy ma Pani doświadczenia z wszechogarniającym poczuciem wspaniałości, wręcz boskości, związanej z jakimś wspaniałym wynikiem inwestycyjnym czy otworzonym biznesem ? Jak nie popaść w hurraoptymizm i jak nie pogrążyć się z kretesem w czasie naszych największych sukcesów ?

To strasznie miłe uczucie, gdy coś się udaje! Jednak hurraoptymizm nie jest niczym innym jak ogromnym zastrzykiem emocji, a jak wiadomo nie są one najlepszym doradcą. Z sukcesem najlepiej jest się przespać, przeanalizować na chłodno, wyciągnąć co się da i iść dalej :)

Na koniec, ostatnie kluczowe pytanie bez którego cały wywiad nie ma większego sensu – Inwestycje kapitałowe – czy własny biznes? Który kierunek obecnie ma większy sens?

To przecież oczywiste! Każdy powinien robić to co lubi i to w czym jest dobry :)

Dziękuję za Pani udział i odpowiedzi a wszystkich czytelników zapraszam do częstego odwiedzania bloga Pani Kasi: http://www.catherinetheowner.pl/

Z poważaniem dla Szanownych 

Michał Sankowski 



środa, 19 marca 2014

Zachód 10 lat przed totalnym bankructwem

.. książka Jacques-a Attali a sprawa Polska oraz jak w związku z nim zmienić nasze osobiste finanse. 


Szanowni,

Właśnie zakończyłem wciągającą lekturę Pana Attali na temat.. cóż - długu, i to długu Państw, szczególnie europejskich.
W książce czytelnik jest prowadzony przez historię zapożyczania się suwerenów (państwa i monarchów) i losy wierzycieli - w większości losy tragiczne.
W dalszej jej części obserwujemy jak wierzyciele, przez coraz bardziej skomplikowana sieć powiązań, oraz przez globalizacją stają się władcami dłużników i zaczynają dyktować im warunki spłaty i działań wiodących ku spłacie ... tak- mówimy o ostatnim kryzysie, o Gracji, Portugalii, Hiszpanii i innych Państwach które utraciły zaufanie na rynku pożyczkowym.

Przyczyn wejścia w długi a dalej w spiralę długu - czyli spłacanie nowym zadłużeniem poprzedniego, czy też jak to się zwykło nazywać w mediach "rolowanie długu" jest kilka, niemniej finalnie jest to podpis urzędnika walczącego o głosy wyborców.
W dawnych czasach sposobem na walkę o popularność były wojny i łupy i sława jaka z nich czerpano. Dziś to rozpasane społeczeństwo socjalne i opiekuńcze, to programy emerytalne i zapomogowe.

Piszę powyższe z jednego powodu- abyśmy wszyscy mieli świadomość że siedzimy po uszy w długach jako Europa i jako Polska - długach bieżących, zagranicznych, długach w odniesieniu do własnych obywateli i długach już dziś utworzonych przez przyszłe obietnice (np: wypłaty emerytur)

To wiemy, czego jednak nie wiemy i czego poszukujemy to sposobu wyjścia z tej sytuacji.
Pan Attali po analizie historycznej doszedł do wniosku iż jest i zawsze było jedynie 8 sposobów na wyjście z długów - oto one:

  • zwiększenie podatków - oznacza wyższe wpływy do budżetu. 
  • zmniejszenie wydatków - oznacza niższe wydatki 
  • zwiększenie wzrostu PKB - oznacza zwiększenie obrotów, zwiększenie miejsc pracy i wyższe wpływy do budżetu
  • spadek stóp procentowych - oznacza tańszy kredyt, tańsza obsługę obecnego zadłużenia, rozruszanie gospodarki i wyższe wpływy do budżetu 
  • zwiększenie inflacji - oznacza łatwiejszą spłatę kredytów i szybsza ich spłatę 
  • wojna - oznacza potencjalne korzyści z łupów, złóż naturalnych, podatków od mieszkańców ziem podbitych i zwiększenie znaczenia na arenie międzynarodowej przekładającego sie na korzystniejsze kontrakty handlowe (o ile rozegrana właściwie) 
  • pomoc zagraniczna - najchętniej bezzwrotna (np: dotacje unijne) 
  • zaprzestanie spłat zobowiązań = bankructwo... oby nie - oznacza utratę jakiejkolwiek wiarygodności Państwa i katastrofalny w skutkach wpływ na gospodarkę 
Spójrzmy najpierw na sytuację w Polsce - zaś później na to w jaki sposób powyższe możemy zastosować w naszych domowych inwestycjach i finansach. 

Polska 

Wedle ostatnich danych relacja długu do PKB jest na poziomie 55-60% (w zależności od źródła wyliczeń -  Pap podaje na 31 grudnia dług na poziomie 55% , ale wedle innych wyliczeń np Forbes, obecnie juz przekroczyliśmy 57%).

Cóż, przy zawieszonych progach ostrożnościowych - można wiele. 
ale to na inna dyskusję. 

Warto w tym miejscu przytoczyć ostatnie komunikaty i działania rządowe i odnieść je do powyższych punktów. 

  • zwiększenie podatków - doświadczamy, zaczęło sie od Vat na 23%, teraz mamy garaże i rozważania dotyczące podatku od napoi słodzonych...
  • zmniejszenie wydatków - nie mam bliższych informacji na ten temat, nie wyłapałem takich działań ogłaszanych w mediach - stąd nie mam wyrobionego zdania opartego na faktach. 
  • zwiększenie wzrostu PKB - wzrost PKB zgodnie z cyklem koniunkturalnym jest, i ma się całkiem przyzwoicie, rząd zaś stara się go wykorzystać do reform- co jest po temu najlepszym czasem. Trzymam kciuki aby się udało! 
  • spadek stóp procentowych - występuje, jak wiemy kilka miesięcy temu notowaliśmy najniższe historycznie stopy procentowe i najniższą historycznie inflację. Co więcej, Rada polityki pieniężnej ostatnie przesunęła pierwszy zapowiadany termin zwyżek stóp procentowych z połowy tego roku- na początek 2015 .. pomoc rządowi czy decyzja bazująca na realiach gospodarczych ?
  • zwiększenie inflacji - Nowy minister finansów, otwarcie, publicznie, medialnie przyznał że obecny poziom inflacji jest za niski i w jego ocenie (czytaj - będzie się starał do tego dążyć) - powinien być wyższy. 
  • wojna - ekhem.. szczególnie teraz to dość ciekawy punkt. Jedno jest pewne, nasz rząd stara się jak może prężyć muskuły militarne i "na gwałt" modernizować wojsko. Dodatkowo zapowiada wieloletnie programy dotacji militarnych (bo inwestycją tego nazwać nie można - nie ma zwrotu z inwestycji). Czy z nadchodzącej wojny może dla Polski przyjść korzyść finansowa? łupy, zwiększenie terytorium... długi i trudny temat- warto przemyśleć. 
  • pomoc zagraniczna - otrzymujemy dotacje unijne, i otrzymywać je nadal będziemy. Wchodzą w życie nowe programy promujące innowacyjność i rozwój technologii. 
  • zaprzestanie spłat zobowiązań - na razie Polsce nie grozi. 
Powyższe zestawienie mówi, że Polska na dziś powinna być oceniana na rynkach międzynarodowych przychylnie i dobrze. 
I tak jest w istocie czego wyrazem są zmniejszające się ceny na aukcjach obligacji Państwowych - innymi słowy, musimy mniej płacić za to że ktoś pożyczy nam pieniądze na kolejne lata. 
W kontrze stoi np Rosja- która już 6 raz pod rząd musiała odwołać aukcję swoich obligacji gdyż cena jaką wyznaczyły rynki sięgnęła oprocentowania prawie 10%.
Warto jednak Pamiętać że relacja długu Rosji do PKB to okolice 8% - więc bardzo daleko od naszej sytuacji. z takim długiem rynki finansowe nie są aż tak bardzo konieczne ... 

Tyle odnośnie Polski - jak odnieść powyższe zasady wychodzenia z długu do naszych osobistych finansów i inwestycji ?

  • zwiększenie podatków - możemy tu mówić o zwiększeniu płatności jakich dokonujemy sami dla siebie- odkładając kapitał do dalszego wykorzystania czy inwestycji. Możemy tez mówić o zwiększeniu przychodów. 
  • zmniejszenie wydatków - sadze że optymalizacja i przejrzenie naszych wydatków i odpowiedź na pytanie .. czy naprawdę potrzebujemy kolejnej rzeczy bo np: sąsiad ją ma :) 
  • zwiększenie wzrostu PKB - najlepszym odwzorowaniem będą dwa elementy- zwiększenie naszej osobistej produktywności i efektywności co przełoży się na więcej czasu dla nas lub na naukę, oraz drugi - czyli zwiększenie efektywności naszych inwestycji.  Kumulacja tych dwóch czynników zwiększy dostępny dla nas produkt osobisty brutto czy też kapitał dyspozycyjny i może pomóc w zmniejszeniu długów (o ile zdecydujemy się je spłacić) 
  • spadek stóp procentowych - jeśli imamy kredyty w złotówkach-powinien pomóc i ułatwić nasze spłaty ale nie ma tu co liczyć na wielkie kwoty. drugą twarzą tej sytuacji jest zmniejszenie zysków jakie otrzymujemy z tytułu lokat i podjęcie większych ryzyk np na giełdzie. 
  • zwiększenie inflacji - w takiej sytuacji mówiąc krótko - tracimy na każdym froncie. nasze kredyty sa indeksowane o inflacje, nasze pensje- nie zawsze a jeśli to z opóźnieniem. Obroną jest dokonywanie inwestycji z których przychody będą mogły być indeksowane o inflację w przyszłości - czyli ich wartość nabywcza nie zmieni się. 
  • wojna - jeśli ktoś czuje się na siłach i pragnie nieco złupić sąsiada - to najlepszym sposobem jest najpewniej dokonanie tego czynu w ramach działań całego Państwa :)
    Cóż- słaby żart.. nikomu nie życzę i oby to tego nie doszło. Inne formy wojny - bez przyzwolenia Państwa są nielegalne i dość ryzykowne. 
  • pomoc zagraniczna - emigracja i dotacja zagraniczna z zarobków w innych walutach. Forma dość popularna szczególnie dla około 3 mln Polaków obecnie - a kolejni już płyną ... 
  • zaprzestanie spłat zobowiązań - teoretycznie jest w Polsce powołana instytucja bankructwa osobistego jednakże w praktyce dostępność tej opcji jest znikoma by nie powiedzieć "unikalna". 
Ujmując sprawę długu osobistego musimy się skoncentrować na trzech głównych aspektach : zwiększeniu przychodów, inwestycji we własny dług i jego wcześniejszą spłatę, oraz minimalizacji a z czasem odstąpienia od zaciągania zobowiązań w komercyjnych bankach i przeniesienie ich do własnego banku rodzinnego. 
Pisałem o tym podejściu w jednym z wcześniejszych wpisów. 

Na całość, naturalnie nakładają się inwestycje - szczęśliwie zyskowne, i we właściwe instrumenty zgodne z fazą cyklu koniunkturalnego. 
Jeśli przyjmiemy powyższe założenia, mam szanse na realny sukces i spokój ducha - przynajmniej pod kątem kapitałowym. 

Z poważaniem dla Szanownych 

Michał Sankowski 

PS: serdecznie polecam książkę Pana J. Attali - naprawdę warta przeczytania. 










Regularne oszczędzanie - Wywiad z Panem Kamilem Pieczonką

Szanowni,

Dziś mam niezmierną przyjemność opublikować wywiad  z Panem Kamilem Pieczonką, właścicielem i autorem bloga http://regularne-oszczedzanie.pl.

Zgodnie z nazwą, blog skupia się na tematyce regularności i systematyczności w oszczędzaniu i inwestowaniu oszczędności jako najskuteczniejszej długoterminowo metody działania.

Zacznijmy jednak od początku. Panie Kamilu, Kim jest inwestor – wedle Pana własnej, bazującej na doświadczeniu definicji ?

Inwestorem można nazwać każdego z nas, inwestujemy przecież w siebie ucząc się nowych rzeczy, które zaprocentują w przyszłości, inwestujemy nasz czas w projekty, które mają w późniejszym okresie przynieść korzyści itd.
Każdy kto robi coś z myślą o przyszłości jest inwestorem i niekoniecznie musi inwestować pieniądze, aczkolwiek w wielu przypadkach te inwestycje sprowadzają się do zwiększenia swojego stanu posiadania.

Czy w takim razie inwestorem trzeba się urodzić, czy można się tego nauczyć  ?

Oczywiście, że można mieć pewne predyspozycje, ale moim zdaniem nie tyle od urodzenia, co wyniesione z domu czy własnego otoczenia.
Są pewne cechy charakteru, które pomagają zostać skutecznym inwestorem, ale czy się z nimi rodzimy czy je kształtujemy w późniejszym okresie to już nie mi oceniać.
Wiem już za to na pewno, że aby zostać dobrym inwestorem trzeba cały czas pracować nad własną psychiką, trzeba wypracować swój własny plan i bezwzględnie się go trzymać, bo najgorszym doradcą są emocje, a te mogą pojawić się zawsze, wystarczy choćby spojrzeć na ostatni przykład Ukrainy, która spowodowała spore zawirowania na GPW.

Faktycznie emocje mogą być sporą przeszkodą, Czy z Pana doświadczeń wynika że istnieje jakiś szczególny wiek, najlepszy lub najgorszy do rozpoczęcia inwestowania ?

Moim zdaniem obowiązuje zasada, im szybciej tym lepiej. Ja zacząłem myśleć o emeryturze w trakcie studiów, mając nieco ponad 20 lat, niedługo potem uruchomiłem polisę, którą do dzisiaj dokumentuje na blogu. Im szybciej zaczniemy tym łatwiej będzie nam zgromadzić kapitał jeszcze będąc w sile wieku.
Jednocześnie nigdy nie jest na to za późno, ale im później tym jest trudniej, choć widziałem badania, które stwierdzają, że osoby zaawansowane wiekowo są skuteczniejszymi inwestorami :-).

A właśnie – skuteczne inwestycje.
Nie zawsze możemy powiedzieć że nasze wybory przynoszą zyski
Wielu z nas odstrasza inwestowanie z powodu niesionego ze sobą ryzyka straty. To właśnie z tego powodu wiele osób powierza swoje oszczędności w zarządzanie - „bo to nie ja straciłem – winny jest tan oto makler/doradca itp”. Jaki ma Pan sposób na radzenie sobie ze stresem – potencjalnej straty ?

To bardzo ciekawe pytanie, niestety nie ma na nie dobrej odpowiedzi. Każdy z nas musi wypracować swój własny sposób na radzenie sobie ze strachem przed stratą i przede wszystkim dostosować swoje inwestycje do poziomu ryzyka jakie jest gotów ponieść. Według badań, uczucie straty działa podobnie jak zadawanie fizycznego bólu i jest znacznie silniejsze niż radość z zysków, dlatego mamy z tym tak duży problem.
Ja wychodzę z założenia, że jeśli strata ma wprowadzać w życie poczucie dyskomfortu, to lepiej trzymać swoje pieniądze na lokatach w banku albo w skarpecie. Spokój ducha jest znacznie ważniejszy. Mój sposób jest pragmatyczny, publiczny portfel blogowy zaplanowany jest na długoterminowe inwestowanie, przez te 30 lat, przeżyje jeszcze niejedną bessę i hossę, a zgromadzone pieniądze i tak nie są obecnie dla mnie dostępne, więc staram się w ten sposób deprecjonować wartość powstałych strat. Nie zawsze oczywiście się to udaje, ale to też element pracy nad własną psychiką.

Inwestowanie czasem bywa też zyskowne :)  Czy ma Pan doświadczenia z wszechogarniającym poczuciem boskości, związanej z jakimś wspaniałym wynikiem inwestycyjnym ? Jak nie popaść w hurraoptymizm i jak nie pogrążyć się w czasie większych sukcesów ?

Na tym polu niestety nie mam dużych doświadczeń, zawsze jakaś bardzo dobra decyzja inwestycyjna była w moim przypadku później równoważona przez złą i przez to nie mogę pochwalić się chociażby przyzwoitymi wynikami blogowego portfela ;-). Prywatnie zdarzały się dobre strzały szczególnie na kontraktach na indeksy i faktycznie łatwo jest w takiej chwili popaść w euforie, ale zazwyczaj rynek sam w następnej transakcji ostudzi nasz zapał. Osiąganie dodatnich stóp zwrotu w długim terminie nie ma wiele wspólnego z euforią czy boskością, a znacznie więcej z ciężką pracą. Każdy z czasem to sobie uświadomi, im szybciej, tym lepiej.

Ok., pomówmy więc na temat regularnego oszczędzania – czy faktycznie jest to sposób na wielo-procentowe zyski w przyszłości ?

Dobre pytanie, ja nie znam na nie odpowiedzi, dlatego chce to sam sprawdzić i do tego jeszcze dobrze udokumentować.
Za 20-25 lat pewnie będę na pewno w kwestii regularnego oszczędzania znacznie mądrzejszy. Dzisiaj jestem tylko pewny, że warto systematycznie odkładać, nawet jeśli nie pojawią się wieloprocentowe zyski, to i tak może się okazać, że to co odłożymy pozwoli nam zrealizować niejedno marzenie. W tej zabawie nie są najważniejsze zyski, najważniejszy jest moim zdaniem sam fakt oszczędzania, reszta przyjdzie sama z czasem. Niekoniecznie trzeba to też robić w ramach polis inwestycyjnych, ich jedyną zaletą jest spora bariera powstrzymująca nas przed wydaniem tych pieniędzy wcześniej, reszta, czyli przede wszystkim wysokie koszty są tylko hamulcem. Mając dzisiejszą wiedzę w tym temacie, nigdy z takiego programu bym nie skorzystał.

Czyli wysokie koszty są problemem
Ile zatem trzeba miesięcznie inwestować aby koszty obsługi programu stały się marginalną częścią wartości portfela i aby nie blokowały wzrostu jego wartości.

Odpowiem pytaniem, a po co w ogóle rozpoczynać zabawę z polisą inwestycyjną i pakować się w te koszty?
Dzisiaj mamy chociażby IKE, które pozwalają oszczędzać bez ponoszenia tak dużych opłat jakie ponoszę np. ja w ramach swojej polisy, co zresztą też dokumentuje na blogu. Koszty polisy to opłata za zarządzanie, wyrażona jako procent posiadanych w ramach polisy pieniędzy oraz opłata administracyjna i kilka groszy jako ubezpieczenie.
Najwyższa z czasem staje się ta pierwsza, jest też najbardziej wątpliwa, bo towarzystwo ubezpieczeniowe wcale nie zarządza naszymi pieniędzmi, to bardziej taka prowizja za skorzystanie z ich platformy. Zazwyczaj jest to średnio ok. 2% w skali roku, teraz załóżmy, że przez 30 lat wpłacamy po 300 PLN miesięcznie, w ten sposób zgromadzimy nieco ponad 100 000 PLN (nie licząc ewentualnych zysków), w ostatnim roku opłata wyniesie zatem 2000 PLN, a zatem 166 PLN miesięcznie, czyli ponad 50% naszej składki. Oczywiście to pobieżne wyliczenia, bo w tym czasie możemy coś zarobić, najlepiej byłoby też indeksować co roku składkę o inflację (powiększać ją, aby realnie nie stawała się mniejsza) itd. To materiał na cały osobny artykuł, ja chciałem tylko pokazać, że nie da się w praktyce ustalić pułapu inwestycji, bo koszty zawsze będą duże i będą miały spory wpływ na naszą inwestycję.

Wiemy już wiec jak nie tracić i zyskiwać. Co jednak ze słuchaniem rad, tych od najbliższych, tych od rodziny, tych od mądrych wiele mówiących głów i tych głoszonych w prasie, mediach czy też nawet na blogach.
Początkujący inwestorzy, poszukują wsparcie w książkach i najbliższych im kręgach ludzi. Komu warto ufać – na kim polegać przy podejmowaniu takich decyzji ... a może jedynie na sobie?

Tylko i wyłącznie na sobie, inwestowania nie można oddelegować, a co ważniejsze nie można polegać na innych, bo to do niczego dobrego nie prowadzi. Można się go jednak nauczyć i tutaj książki i blogi tematyczne są często świetnym źródłem wiedzy.
Bardzo podoba mi się pomysł, który  wdrażają obecnie w życie Zbyszek Papiński z bloga AppFunds oraz Michał Szafrański z JakOszczędzaćPieniądze, ich Elementarz Inwestora to cykl, który z ma szansę sporo zmienić w mentalności przeciętnego Kowalskiego i za to należą się brawa, bo Panowie na każdym kroku podkreślają, że oni dają tylko wędkę, a co z nią zrobimy zależy tylko od nas. Ja w 100% z takim podejściem się zgadzam i wedle mojej oceny, publikowane materiały mają bardzo wysoką wartość merytoryczną.

Moje przedostatnie pytanie dotyczy strategii inwestycyjnej. Czy w  Pana strategii pojawiają się inne elementy niż giełda czy fundusze inwestycyjne gdy panuje mroźna bessa?

Musimy rozróżnić giełdę od funduszy inwestycyjnych, te drugie nie inwestują tylko na giełdach, nawet w ramach mojego portfela dostępne są różne klasy funduszy, które doskonale nadają się do przeczekania czy nawet zarabiania podczas bessy.
Mowa np. o funduszach, które zarabiają gdy giełdy spadają czy funduszach pieniężnych, które od tychże giełd są praktycznie niezależne, bo inwestują w bony skarbowe czy rządowe obligacje. Na giełdzie też można zarobić w czasie bessy, ale to już znacznie bardziej ryzykowna gra i przede wszystkim niedostępna w ramach polis inwestycyjnych (i bardzo dobrze, bo obawiam się, że duża część z nich zostałaby zwyczajnie wyzerowana).

Na koniec, ostatnie kluczowe pytanie bez którego cały wywiad nie ma większego sensu – Z Pana doświadczenia, prosto z serca i szczerze – czy naprawdę warto inwestować ? Czy ta gra warta jest ryzyka ?

Warto oszczędzać i warto inwestować. Nawet jeśli ma to być odkładanie zaskórniaków na konto oszczędnościowe czy zakładanie lokat, to warto zadbać o swoje pieniądze. Inwestowanie nie musi wiązać się z dużym ryzykiem, choć jak wiadomo, bez ryzyka nie ma zysków, ale bez dużych zysków żyje się znacznie lepiej niż nawet z małymi stratami. Najważniejsze to wybrać odpowiednią dla siebie formę inwestowania, poznać jej koszty i oszczędzać, a wynik przyjdzie sam. Regularność jest ważna i nie bez powodu pojawia się w nazwie bloga.

Dziękuję za Pana udział i odpowiedzi a wszystkich czytelników zapraszam do częstego odwiedzania bloga Pana Kamila : http://regularne-oszczedzanie.pl 


Z poważaniem dla Szanownych

Michał Sankowski 

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...